Συναισθήματα

Ορίζοντας τα Συναισθήματα

Τα συναισθήματα συχνά συγχέονται με τα αισθήματα και τις διαθέσεις, αλλά οι τρεις όροι δεν είναι εναλλάξιμοι. Σύμφωνα με την Αμερικανική Ομοσπονδία Ψυχολογίας (APA),

Το συναίσθημα ορίζεται ως «ένα σύνθετο μοτίβο αντίδρασης, που περιλαμβάνει βιωματικά, συμπεριφορικά, και φυσιολογικά στοιχεία». Τα συναισθήματα είναι ο τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν θέματα ή καταστάσεις που θεωρούν προσωπικά σημαντικές. Οι συναισθηματικές εμπειρίες έχουν τρία συστατικά: μια υποκειμενική εμπειρία, μια φυσιολογική αντίδραση, και μια συμπεριφορική ή εκφραστική αντίδραση.

Τα αισθήματα προκύπτουν από μια συναισθηματική εμπειρία. Επειδή ένα άτομο έχει συνείδηση ​​της εμπειρίας, αυτό ταξινομείται στην ίδια κατηγορία με την πείνα ή τον πόνο. Ένα αίσθημα είναι το αποτέλεσμα ενός συναισθήματος και μπορεί να επηρεαστεί από αναμνήσεις, πεποιθήσεις, και άλλους παράγοντες.

Η διάθεση περιγράφεται ως «οποιαδήποτε σύντομη συναισθηματική κατάσταση, συνήθως χαμηλής έντασης». Οι διαθέσεις διαφέρουν από τα συναισθήματα γιατί δεν έχουν ερεθίσματα και δεν έχουν ξεκάθαρο σημείο εκκίνησης. Για παράδειγμα, οι προσβολές μπορούν να πυροδοτήσουν το συναίσθημα του θυμού, ενώ μια διάθεση θυμού μπορεί να προκύψει χωρίς εμφανή αιτία.

Σύμφωνα με τον Antonio Damasio, υπάρχουν 2 είδη συναισθημάτων:

Πρωτογενή Συναισθήματα  σαφείς νευροβιολογικές αποκρίσεις οι οποίες, λόγω του ότι είναι έμφυτοι μηχανισμοί, ανταποκρίνονται σε ερεθίσματα και προκαλούν συμπεριφορές που είναι πολύ ομοιόμορφες. Αυτά μπορούν να εντοπιστούν σε 5 συναισθηματικές οικογένειες: θυμό, φόβο, αηδία, ευτυχία, λύπη, και έκπληξη.

Δευτερογενή Συναισθήματα  σχετίζονται περισσότερο με τη μάθηση και την προσωπική εμπειρία: ενοχή, ντροπή, υπερηφάνεια, ζήλεια, κ.λπ.

Επιπλέον, ο Damasio προσδιορίζει μια τρίτη θεμελιώδη κατηγορία συναισθηματικών καταστάσεων, τα «συναισθήματα φόντου». Αυτές είναι αποκρίσεις που προκαλούνται από εσωτερικές συνθήκες, που δημιουργούνται από διαφορετικές φυσιολογικές διεργασίες, από την αλληλεπίδραση του οργανισμού με το περιβάλλον ή και από τους δύο παράγοντες. Οι επαγωγείς αυτών των συναισθημάτων, λοιπόν, θα έχουν κυρίως «εσωτερικό» χαρακτήρα και θα προκύπτουν από μια πληθώρα ρυθμιστικών μηχανισμών που λειτουργούν ταυτόχρονα.