Πώς να αντιμετωπίσουμε …
Η Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Αναπηρία στοχεύει στη βελτίωση της κοινωνικής ένταξης, της ευημερίας και της πλήρους άσκησης των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία μέσω συμπληρωματικής δράσης τόσο σε Ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο.
Παρά τη νέα προσοχή και τις κοινωνικές αλλαγές τις τελευταίες δεκαετίες, οι θύλακες οπισθοδρομικών συμπεριφορών και πολιτιστικών μοντέλων αναφοράς δεν εξακολουθούν πλέον να επαρκούν για τα άτομα με αναπηρία.
Η αναπηρία εξακολουθεί να αποτελεί αντικείμενο στερεοτύπων. Επειδή διαφέρουν από τον κανόνα, τα άτομα με αναπηρίες θεωρούνται μη φυσιολογικά. Επομένως, αποκλείονται από το κοινωνικό πλαίσιο, και είναι εγκλωβισμένα στις κατηγορίες της εξάρτησης από άλλους, της ομαλοποίησης, και της «ικανότητας». Η ικανότητα συνιστά ένα σύνολο αναπαραστάσεων, πεποιθήσεων, εικόνων και μύθων που οδηγούν σε μια εικόνα τελειότητας του εαυτού: σε αυτό το πλαίσιο, το άτομο με αναπηρία θεωρείται ανίκανο να πραγματοποιήσει δραστηριότητες που θεωρούνται φυσιολογικές για έναν άνθρωπο.
.
Τα λόγια που χρησιμοποιούμε και ο τρόπος με τον οποίο απεικονίζουμε τα άτομα με αναπηρία έχει μεγάλη σημασία.
Για πολλές δεκαετίες, έχει γίνει κακή χρήση πολλών όρων που αναφέρονται σε άτομα με αναπηρία, όπως «διαφορετικά ικανοί», «με ειδικές ανάγκες», «καθυστερημένοι», «ανάπηροι». Οι περισσότεροι από αυτούς τους όρους θεωρούνται πλέον προσβλητικοί ή τουλάχιστον εσφαλμένοι.
Τον Μάιο του 2001, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κατάρτισε ένα καινοτόμο και καθολικά εφαρμόσιμο εργαλείο: τη Διεθνή Ταξινόμηση της Λειτουργίας, της Αναπηρίας και της Υγείας (ICF). Το ICF παρέχει πολύτιμες ενδείξεις στρέφοντας την προσοχή στις αλληλεπιδράσεις μεταξύ των διαφορετικών παραγόντων που επηρεάζουν την ταυτότητα κάθε ατόμου, δίνοντας σημασία στους παράγοντες του κάθε πλαισίου.
Ένα άτομο δεν είναι μια αναπηρία, μια πάθηση, ή μια διάγνωση. Ένα άτομο έχει μια αναπηρία, μια πάθηση, ή μια διάγνωση.
Αυτό ονομάζεται Πρώτα-το-Άτομο Γλώσσα.
Σε συζητήσεις που περιλαμβάνουν άτομα με και χωρίς αναπηρία, μην χρησιμοποιείτε λέξεις που υποδηλώνουν αρνητικά στερεότυπα για τα άτομα με αναπηρία.
Η επιλογή λέξεων που δίνουν έμφαση στο τι μπορούν να κάνουν οι άνθρωποι αντί για αυτό που δεν μπορούν να κάνουν είναι ενδυναμωτική.
Η γλώσσα είναι σημαντική.
Οι λέξεις δημιουργούν αναπαραστάσεις σκέψεων, μέσω των οποίων δημιουργούμε τον κόσμο μας. Είναι τα μέσα με τα οποία σχετιζόμαστε με τους συνανθρώπους μας.
«Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί με τις λέξεις που χρησιμοποιούμε, να τις συλλογιζόμαστε, να τις σεβόμαστε ως το πιο πολύτιμο πράγμα που κατέχουμε. Αντιπροσωπεύουν την ίδια την έννοια του να είσαι άνθρωπος. Είμαστε λέξεις. Εκδηλωνόμαστε μέσα από τις λέξεις, παράγουμε λέξεις. Οι λέξεις είναι το μόνο δώρο που μπορούμε να προσφέρουμε…Και τη στιγμή που προφέρεται και βγαίνει από το στόμα, η λέξη δείχνει ότι κάτι έχει συμβεί από το οποίο δεν υπάρχει γυρισμός…η λέξη κάνει…Υπάρχουν λέξεις που σκοτώνουν και λέξεις που σώζουν…» (Vittorino Andreoli, Ιταλός Ψυχίατρος – «Il corpo segreto»)